Szczecinek – miasto malowniczo usytuowane wzdłuż brzegu jeziora Trzesiecko, pośród gęstych lasów Pojezierza Drawskiego, na styku trzech województw – wielkopolskiego, zachodniopomorskiego i pomorskiego. Niezapomniane chwile spędzą tutaj zarówno osoby lubiące czynny wypoczynek, jak i te szukające ciszy i zadumy.
Dla pierwszych Szczecinek oferuje, położony nad jeziorem, kompleks obiektów sportowych – stadion piłkarski, krytą pływalnię, nowoczesne centrum tenisowe i wyciąg do nart wodnych, a wieczorem zaprasza na szaleństwa podczas koncertów w parku miejskim, barwne teatry uliczne i pokazy tancerzy z ogniem. Miłośnicy spokoju odnajdą tutaj romantyczne alejki parkowe, kameralne koncerty jazzowe, salę kinową i przytulne, nabrzeżne kafejki. A o zachodzie słońca zawsze mogą odpocząć na samotnej ławce przy jeziorze…
Kilka słów na temat Szczecinka.
Szczecinek to XIV wieczne miasto książęce, zwane niegdyś na cześć stolicy regionu Nowym Szczecinem, posiada bogatą i burzliwą historię związaną z niezwykłymi osobami, takimi jak Księżna Jadwiga Brunszwicka, król Danii, Szwecji i Norwegii Eryk I czy Ulrich von Jungingen, który na tutejszym zamku spiskował przeciwko Jagielle. Ze średniowiecznych zabudowań trawionych licznymi pożarami ocalała jedynie samotna wieża kościelna i fragment odbudowanego zamku.
Większość zabytków Szczecinka to XIX wieczne budowle charakteryzujące się eklektycznymi połączeniami stylów architektonicznych (neorenesansu, neogotyku i neobaroku). Wiek XX pozostawił po sobie ukryte w okolicznych lasach fortyfikacje należące do linii umocnień Wału Pomorskiego.
Zaskakującym dla turystów odwiedzających Szczecinek może być sam herb. Otóż w herbie miasto posiada czarnego książęcego gryfa na złotym polu (gryf kaszubski) odwróconego w prawo (wg stron heraldycznych), oraz srebrną rybę jesiotra, już w średniowieczu osobliwość tutejszych jezior.
Gryf to twór fantastyczny, o rodowodzie orientalnym. To w jednej postaci uskrzydlony lew i drapieżny ptak, najczęściej orzeł. Ma głowę, szpony i skrzydła orła, tułów, łapy i ogon – lwa, oczy ogniste. Uszy może mieć końskie lub ośle, grzywę konia morskiego wokół szyi, zamiast grzywy – grzebień z rybich płetw. Plecy ma gładkie lub opierzone, podbrzusze – przeważnie cętkowane (niczym u tygrysa) albo plamiste (jak u pantery). Jeśli ma pióra – to często nasrożone.
W religiach starożytnych gryf był symbolem mocy i zręczności, niekiedy podstępu i fałszu. Jedna z legend głosi, że w trzecim tysiącleciu przed Chrystusem gryf dwukrotnie ukazał się ludziom, by zapowiedzieć nadejście dobrego królestwa.
Legend na temat Gryfów można by mnożyć, jedna też mówi że przodek szlachty pomorskiej podczas polowania w pomorskich puszczach, widział jak samica gryfa dzielnie walczyła o życie swojego potomstwa, odganiając różne drapieżne ptaki od gniazda i dlatego ów rycerz postanowił umieścić znak tego stworzenia w swoim herbie, na znak dzielności i waleczności. Od tej pory ród jego nazywał się Gryfitami.
Malownicze położenie.
Szczecinek przyciąga turystów przede wszystkim ze względu na piękno okolicznej przyrody. Miasto stanowi swoistą bramę do zwiedzania Pomorza Środkowego od strony południowej. Istniejące szlaki turystyczne pozwalają na wycieczki w stronę północną, aż do Kołobrzegu, wzdłuż rzeki Parsęty, której źródła znajdują się o parę kilometrów od granic miasta, oraz w stronę zachodnią, w kierunku jezior i miejscowości Pojezierza Drawskiego.
W okresie międzywojennym Szczecinek nazywany był Perłą Pomorza Zachodniego. Położony jest niezwykle malowniczo- wśród lasów, pomiędzy dwoma jeziorami Trzesiecko i Wielimie. Liczące 40 tysięcy mieszkańców miasto ma powierzchnię 3,7 km2, z czego 1/5 stanowią tereny zamieszkane. Pozostałą część powierzchni zajmują tereny pod inwestycje oraz lasy i jeziora, w tym największe – jezioro Trzesiecko (o pow. 0,3 km2) znajdujące się w całości na terenie miasta.
Szatę roślinną miasta stanowią kompleksy leśne, zbiorowiska naturalnej roślinności zielnej, kośne łąki i pastwiska oraz zieleń miejska urządzona. Lasy zajmują obszar 676 ha, tj. około 18% powierzchni ogólnejw granicach administracyjnych miasta i występują przede wszystkim w zwartym kompleksie w południowej części.
Do najwartościowszych pod względem zasobów należy las Czarnobór, reprezentujący zróżnicowane, na ogół żyzne siedliska lasu świeżego i lasu świeżego mieszanego (drzewostany z przewagą buka) oraz boru świeżego mieszanego. Pozostałe kompleksy leśne reprezentują mniej żyzne siedliska: lasu świeżego mieszanego na brzegach jeziora Trzesiecko, ubogie siedliska boru świeżego na sandrze (przy drodze do wsi Trzesieka) oraz lasu bagiennego nad jeziorem Wielimie. Poza wartościami biologicznymi są one podstawowym czynnikiem utrzymującym równowagę ekologiczną, spełniają role ochronną jako lasy wodochronne i glebochronne, ostoje zwierząt i ptactwa. Naturalna roślinność zielna występuje w bagiennych partiach brzegów jeziora Wielimie, tworząc charakterystyczne zbiorowiska bagienne i torfowiskowe oraz szuwary przybrzeżne. Mniejsze zbiorowiska roślinne tego typu występują w niektórych partiach brzegowych jeziora Trzesiecko oraz w obniżeniach podmokłych na sandrze i wysoczyźnie morenowej – towarzyszą im łąki i pastwiska użytkowane rolniczo.
Centrum miasta/zabytki
Centrum miasta, z ratuszem o charakterystycznej sylwetce, stanowi zabytkowy układ architektoniczny podkreślony przez władze miejskie poprzez wyłączenie z ruchu śródmieścia i utworzenie eleganckiego deptaku, biegnącego równolegle do jeziora, od którego oddalony jest on o zaledwie kilka minut spaceru. Nad jeziorem od strony miasta wznosi się kilkanaście dobrze zachowanych poniemieckich domów willowych oraz imponujący gmach miejscowego liceum. Do największych zabytków Szczecinka należy jednak górujący nad miastem kościół NNMP z początku XX w., zbudowany w stylu neogotyckim. Otoczony z jednej strony zwartą zabudową, z drugiej widoczny jest poprzez oddzielającą go od przyjeziornego parku rzekę Niezdobną, łączącą jeziora Trzesiecko i Wielimie.
Niedaleko kościoła, po drugiej stronie rzeki, znajduje się kolejny zabytek: zamek książąt pomorskich, który w wyniku późniejszych przeróbek (wieki XVI oraz XIX i XX) nie zachował swojego średniowiecznego charakteru.
Również nad rzeką znajduje się też kolejny budynek godny uwagi: stary spichlerz szachulcowy. Najbardziej warta odwiedzenia budowla w Szczecinku nie jest zabytkiem. Mowa tu bowiem o nowoczesnym basenie z aqua-parkiem, sauną, solarium i barem.
Szybki rozwój miasta
Szczecinek rozwija się głównie dzięki obecności prężnych firm produkcyjnych. Ale nie tylko. Ważnym elementem lokalnej gospodarki jest turystyka.
Władze miasta wspierają rozwój miasta poprzez zaangażowanie na rzecz sektora przemysłowego i turystycznego. Troską magistratu jest maksymalna ochrona środowiska oraz aktywne wsparcie przedsiębiorstw poprzez pomoc publiczną. Start nowym przedsiębiorstwom umożliwia niemal pełna infrastruktura dostępna na terenie miasta. Od strony gospodarki komunalnej Szczecinek jest rozwiązaniem wręcz modelowym. Czytelny jest podział obowiązków i struktura firm, będących spółkami skarbu gminy. Zajmują się one dostarczaniem wody i odbiorem ścieków, dostarczaniem energii cieplnej, zbieraniem odpadów , administrowaniem budynkami komunalnymi oraz komunikacją publiczną.
Obiekty turystyczne warte zwiedzenia:
– Wieża kościelna św. Mikołaja – budowla z XVI wieku, jedyna pozostałość po późnogotyckim kościele pw. św. Mikołaja, rozebranego w 1909 roku. Od 1958 roku budynek należy do Muzeum Regionalnego.
– Kościół Narodzenia NMP – neogotycki kościół (wzorowany na gotyku północnoniemieckim), został wybudowany w latach 1905-1908, posiada wieżę o wys. 78 m. Świątynia posiada część wyposażenia, przeniesionego ze starego kościoła św. Mikołaja, m.in. wapienne epitafium Doroty A. Westreglen z 1621 r., żony starosty szczecineckiego Piotra Somnitza oraz na galeriach sześć mosiężnych żyrandoli-pająków z pierwszej połowy XVII w.
– południowe skrzydło Zamku Książąt Pomorskich (ul. Mickiewicza 2a) – pochodzi z pierwszej połowy XIV wieku i zbudowane zostało w miejscu wcześniejszego grodziska słowiańskiego. Początkowo zamek znajdował się na wyspie jeziora Trzesiecko, lecz po obniżeniu poziomu wód znalazł się na półwyspie.
– cerkiew św. Trójcy (ul. Szkolna) – dawniej będąca bożnicą
– budynek dawnego gimnazjum – budynek wzniesiono w stylu eklektycznym, w latach 1879 1880. Budynek usytuowany jest w śródmieściu, na północny zachód od dawnego rynku miejskiego (Plac Wolności), w północnej pierzei ul. Szkolnej 1.
– spichlerz (pl. Sowińskiego 4) – obecny spichlerz został wybudowany ok. 1850 roku. Dolne partie murów, od strony Niezdobnej, wykonano z kamienia polnego, górne z wyjątkiem ścian szczytowych są szachulcowe z wypełnieniem ceglanym.
– spichlerz (ul. Junacka)
– budynek dawnego urząd powiatowego (ul. 3 maja 2)
– Park Miejski w Szczecinku położony wzdłuż jeziora Trzesiecko. W najważniejszej swej części założony został w latach 1875-1903 na terenie wcześniej zalewanym przez wody jeziora. Najstarsza część parku znajduje się w pobliżu Zamku Książąt Pomorskich. Park rozciąga się wzdłuż całej długości miasta. Jest w nim ok. 2 tys. drzew liczących ponad 100 lat. Do najcenniejszych okazów należą 150-letnie dęby szypułkowe. Obok drzew powszechnie spotykanych występują też liczne drzewa egzotyczne: grujecznik japoński, świerk kłujący, sosna wejmutka, daglezja, tuja, jodła kaukaska, cyprysik, choina kanadyjska. Co ciekawe ,pod wpływem uroku parku niemiecki kompozytor Richard Strauss napisał operę Daphne w 1934 r.
– Plac Wolności(zwłaszcza nocą)
– Wyciąg do nart wodnych
– Ratusz w Szczecinku z XIX wieku – neogotycki z elementami romańskimi.
– “Dom dyrektorów” z XIX wieku – wybudowany dla potrzeb gimnazjum
– schrony Wału Pomorskiego – zlokalizowane przy szosie do Barwic koło kempingu. Na zachód od miasta przebiegały umocnienia, wchodzące w skład Wału Pomorskiego, budowanego przez hitlerowców od 1933 r. W końcu lutego 1945 r., wbrew nadziejom Niemców, nie zdołały one powstrzymać ofensywy wojsk sowieckich, które zajęły miasto i wkrótce potem opuszczoną linię umocnień. Schrony te, popularnie zwane „bunkrami”, blokowały przesmyk między jeziorem Trzesiecko i Wielimie. W bliskim sąsiedztwie szosy znajdują się dwa „bunkry” – mniejszy w lesie na południe od drogi i większy na północ od niej.
– Kościół Ducha Świętego – wzniesiony w 1923 r., jako jedyny wówczas katolicki kościół w mieście.
– Cmentarz wojenny (przy ul. Władysława Cieślaka) – na cmentarzu w zbiorowych mogiłach spoczywa 4.429 żołnierzy sowieckich z 2 Frontu Białoruskiego oraz 39 żołnierzy polskich z 1 Armii Wojska Polskiego. Prochy ich ekshumowano ze 143 miejscowości i pobojowisk województw koszalińskiego, słupskiego i pilskiego. Przytłaczająca większość z nich to mogiły bezimienne. Na cmentarzu wznosi się pomnik, symbolizujący przełamanie pierścienia umocnień Wału Pomorskiego.
– Kalwaria Szczecinecka
– Wzgórze św. Jerzego
– Wieża Przemysława (Bismarcka)
– Koszary poniemieckie/poradzieckie przy ulicach Kościuszki i Słowiańskiej
– Muzeum Regionalne znajduje się w nowej siedzibie przy ulicy Szkolnej, w pobliżu centrum. Prezentuje ono zarówno zbiory dotyczące regionu, jak i wystawy czasowe bądź stałe na inne tematy (sztuka, historia)
Pomniki
-Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego,
-Pomnik Zdobywców Wału Pomorskiego,
-Pomnik Żołnierzy II Wojny Światowej,
-Pomnik J.S. Kaulfussa (poł. XIX w.) – pomnik poświęcony jest pamięci wybitnego dyrektora szczecineckiego gimnazjum w latach 1824-32. Dzięki niemu gimnazjum szczecineckie z podupadającego, zagrożonego likwidacją, stało się znane z wysokiego poziomu nauczania na całym Pomorzu Zachodnim. Zmarłemu przedwcześnie wdzięczni uczniowie wznieśli pomnik z napisem: Tu spoczywa w Bogu Jan Samuel Kaulfuss – jego dobre czyny przeszły na innych.
-Pomnik Adama Giedrysa (odsłonięcie pomniku nastąpiło 10.10.09 r.)
Ponadto, na wszystkich gości czekają w Szczecinku liczne hotele i urokliwe pensjonaty, wypożyczalnie rowerów, kajaków i pobliska stadnina koni oraz pełne regionalnych przysmaków restauracje. Więcej informacji na stronie www.noclegi24h.pl
Gwarantuję, że każdy, kto odwiedzi Szczecinek znajdzie tu coś ciekawego dla siebie. A cudowną przyrodą, podobnie jak tutejszą szatą zabytkową, naprawdę nie sposób się nie zachwycać.
A pod wieczór, idealnym ukoronowaniem pełnego wrażeń dnia będzie rejs tramwajem wodnym przy muzyce miejscowego zespołu jazzowego. Zachód słońca będzie zniewalający!
Szczecinek to dobra alternatywa dla zatłoczonych Mazur i przepełnionych plaż Bałtyku. To pełne romantyzmu miasto, w którym owiane jeziorną bryzą zabytki i urokliwe zakątki czekają na twoje odkrycie…
A-ska
Źródło:
szczecinek.e-gminy.net/
Źródło grafiki:
wikipedia.pl SAPiK