Po latach wojen i politycznych potyczek, długo przegrywający z popularniejszymi, wyższymi Bieszczadami, ku często wątpliwej radości mieszkańców, został wreszcie zauważony i doceniony przez turystów. Beskid Niski. Malownicza kraina południowo – wschodniej Polski, rozpościerająca się pomiędzy Przełęczą Tylicką na zachodzie, aŁupkowską na wschodzie, zachęca do pobytu.
Zaczęło się jak zawsze niewinnie – planowaniem. Strategia była prosta. Kilka osób, plecaki, karimaty i w trasę! Kierunek – Beskidy Środkowe, dokładniej Beskid Niski. Była wtedy późna jesień, a może już zima… Jakie atrakcje czekały na miejscu? Gdzie zacząć kolejną przygodę? Co watro zobaczyć?
Łupków – nieco zapomniana, przygraniczna wieś między Polską a Słowacją, leżąca na skraju Bieszczadów (od wschodu) i Beskidu Niskiego (od strony zachodniej). Na łupkowski krajobraz składa się kilka domów, karczma, sklep, zakład karny, stary cmentarz z podmurówką zniszczonej cerkwi, tunel pod Przełęczą Łupkowską, schronisko studenckie oraz stacja PKP, czyli tamtejsze okno na świat. To niewiele. Jednak ta z pozoru nieciekawa miejscowość stanowi dobrą bazę wypadową w Beskid Niski i Bieszczady.
Ludowa chata przeniesiona z Beskidu do muzeum w Sanoku
Idąc z Łupkowa w stronę północną dochodzimy do Komańczy – miejscowości letniskowej, w której warto zatrzymać się na nocleg. Do wyboru mamy liczne gospodarstwa agroturystyczne, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe oraz schronisko PTTK i pole namiotowe. Ciekawostką turystyczną miejscowości jest Klasztor Sióstr Nazaretanek, w którym to w latach 1955 – 1956 przebywał internowany Kardynał Stefan Wyszyński. Zwiedzając okolicę nie można pominąć innych interesujących miejsc – Regionalnego Muzeum Łemkowskiego, cerkwi greckokatolickiej oraz kościoła łacińskiego. Niestety w 2006 roku spłonęła „architektoniczna perła regionu” – drewniana cerkiew z 1802 roku. To smutne wydarzenie wstrząsnęło nie tylko mieszkańców okolicy, ale również turystów. Wszyscy wierzą, że odbudowa cerkwi w przebiegnie sprawnie.
Bez wątpienia w planie zwiedzania Beskidu Niskiego powinna znaleźć się również Zyndranowa. Tamtejszy Skansen Kultury Łemkowskiej pozwoli na chwilę cofnąć się do czasów przedwojennych i poznać dawne tradycje oraz obyczaje Łemków. Ta rusińska grupa etniczna ze względu na zdecydowane różnice kulturowe w stosunku do polskich, warta jest poznania.
Kolejne – tym razem unikalne w skali światowej miejsce, to Skansen – Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce niedaleko Krosna. To tam znajduje się najstarsza na całym globie kopalnia ropy naftowej. Również w Bóbrce, w 1853 roku swój początek miał tu przemysł naftowy, umożliwiający cywilizacyjny rozwój świata! Na pamiątkę tego wydarzenia wyznaczony został Karpacko – Galicyjski Szlak Naftowy, rozciągający się od Jasła aż po Lwów.
…podążajmy więc szlakiem! Należący do Korony Gór Polski najwyższy szczyt Beskidu Niskiego – Lackowa (997 m n.p.m.) położony jest przy granicy ze Słowacją, kilka kilometrów na wschód od Krynicy Zdrój. Doprowadzi nas tam szlak zielony, biegnący przez Czerteź, Przełęcz Beskid, aż po Ostry Wierch (drugi pod względem wysokości – 938 m n.p.m.), po to, by znaleźć się w kolejnej w regionie miejscowości uzdrowiskowej – Wysowa Zdrój.
Wystarczy już atrakcji jak na kilka dni pobytu w Beskidzie Niskim. Zostawmy sobie coś na kolejne wypady. Region słynie bowiem z wielu zabytków różnych epok. Pałace, zamki, grodziska, kościoły, dwory, cerkwie… wszystkiego nie da się zobaczyć za jednym razem. Dlatego właśnie te góry przyciągają, pozwalają na nowo poznawać i odkrywać historię. Natura również jest tam wielkim potencjałem. Liczne rezerwaty, parki, pomniki przyrody… Uszanujmy je! Beskid Niski, czasem kojarzony jest także z miejscowościami uzdrowiskowymi oraz utworzonym w 1995 roku Magurskim Parkiem Narodowym. Mnóstwo możliwości czeka więc na turystów.
W Beskidzie każdy znajdzie coś dla siebie. Oprócz pielgrzymów, lubiących wędrować Szlakiem Papieskim i przyjaciół przyrody oraz obrońców wielokulturowości, wrażeń szukają tu także rowerzyści i narciarze. Nie zabraknie również atrakcji dla miłośników skał i geologii. W tej – jak niektórzy mawiają – niepozornej części Polski jest miejsce zarówno dla amatorów biernego wypoczynku, poruszających się tylko samochodem, jak i wędrowców. Zachęcam jednak do wybrania drugiej opcji. Nie wszystko bowiem można dojrzeć z poziomu asfaltowej drogi. Czasem wystarczy odejść tylko kilkaset metrów, by ujrzeć najpiękniejsze, niezapomniane widoki. Do zobaczenia na szlaku!
Anna Kędzierska