Opracowanie „Współczesna turystyka i aktywność turystyczna Polaków” – Dr Michał Lenartowicz Zakład Socjologii Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie. Elementy wybrane.
Mobilność we współczesnym świecie – wszyscy jesteśmy w ruchu
Mobilność przestrzenna, wirtualna, intelektualna, mobilność kapitału: globalizacja, kompresja czasu i przestrzeni” i „społeczeństwo sieci”
“Mobilność okazuje się najwyżej cenioną i pożądaną wartością, a swoboda poruszania się – ten nierówno dzielony towar, którego stale brak – szybko staje się głównym czynnikiem kształtującym społeczne podziały w dobie późnej nowoczesności (…)” (Z. Bauman, Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika. Warszawa 2000. )
Turystyka jest silnie wpisana w konsumpcyjny styl życia społeczeństw ponowoczesnych. Turyści to wzorcowi współcześni konsumenci: stale zmieniający obiekt swojego zainteresowania, niezaspokojeni i poszukujący “zbieracze wrażeń”.
Współczesny turysta może stanowić metaforę człowieka ponowoczesnego, bowiem obecnie wszyscy podróżujemy – albo realnie, albo wirtualnie – dzięki rozwojowi telekomunikacji i globalnych mediów uczestniczymy niemal na bieżąco w życiu innych społeczeństw i kultur.
Wzrost znaczenia turystyki na świecie
Ogromny wzrost aktywności turystycznej ludzi spowodował, że turystyka stała się jednym z najciekawszych zjawisk społecznych i ekonomicznych ubiegłego wieku.
Wzrost liczby zagranicznych przyjazdów
25 milionów w roku 1950
806 milionów w roku 2005
Prognozy rozwoju turystyki
Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO) w swojej wizji rozwoju turystyki do roku 2020 zakłada utrzymanie w ruchu turystycznym tendencji obserwowanych dotychczas.
W prognozach UNWTO zakłada się, że liczba międzynarodowych przyjazdów zbliży
się do poziomu 1,6 miliarda w roku 2020.
Przewiduje się także, że do roku 2020 trzema regionami najliczniejszych przyjazdów turystycznych będą: Europa, Azja Wschodnia i obszar Pacyfiku oraz obie Ameryki.
Nadal oczekiwany jest szybki wzrost turystyki w Azji, na Bliskim Wschodzie i w Afryce i stopniowy spadek udziału Europy w rynku turystycznym.
Turysta czy podróżnik?
Podróż – jako mobilność przestrzenna, dobrowolne opuszczenie „domu”, zmiana dotychczasowego środowiska geograficznego, społecznego, kulturowego, naturalnego.
Wzajemne przenikanie się tak definiowanych „podróży” i „wyjazdów turystycznych”
Turystyka bywa definiowana jako utowarowiona, skomercjalizowana forma podróży traktowanej jako dobro konsumpcyjne – produkt lub usługa – co szczególnie dotyczy klasycznej turystyki pakietowej z jej zamkniętą formułą i grupową konwencją.
Przykładowe typologie turystyki
– Turystyka standardowa – wypoczynek
i zwiedzanie
– Turystyka egzotyczna
– Turystyka luksusowa (SPA & Wellness)
– Turystyka rozrywkowa
– Turystyka kwalifikowana – aktywna
– Turystyka miejska
– Turystyka sportowa
Wyjazdy wypoczynkowe Polaków
• Systematycznie przybywa osób wyjeżdżających zarówno
na dłuższy (co najmniej tygodniowy), jak i na krótszy wypoczynek, a ubywa tych, które nie mają takich możliwości
lub z nich nie korzystają.
• Powoli zwiększa się liczba dni spędzonych przez statystycznego Polaka na rekreacji poza miejscem zamieszkania
• Jednak: w roku 2009 większość dorosłych Polaków nie wyjeżdżała na przynajmniej tygodniowy wypoczynek; większość nawet przez krótszy czas nie przebywała w celach rekreacyjnych poza domem.
• Poza miejscem zamieszkania wypoczywało w tym roku ponad dwie piąte dorosłych Polaków, jednak dostęp do tego typu wypoczynku oraz czas jego trwania były bardzo silnie zróżnicowane społecznie.
Dlaczego duża część Polaków nie wyjeżdża na wypoczynek poza miejsce zamieszkania (2009)
- nie mam pieniędzy na taki wyjazd
- nie mam czasu
- wypoczywam w miejscu zamieszkania
- muszę Pan(i) zarobić pieniądze/wykonać dodatkową
pracę zarobkową (łącznie 32% wskazań) - mam liczne obowiązki domowe
- nie wyjeżdżam ze względu na wiek lub stan zdrowia
- nie odczuwam potrzeby i chęci wyjazdu
- mam obowiązki służbowe, zawodowe
- nie mam w tym roku urlopu i wakacji
Kto najczęściej wyjeżdża z domu na wypoczynek, a kto najczęściej zostaje w domu
Liczba Polaków wyjeżdżających na wypoczynek poza miejsce zamieszkania:
– maleje wraz ze wzrostem wieku respondentów
– maleje wraz ze zmniejszaniem się wielkości
miejsca zamieszkania
– rośnie wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia
– rośnie wraz ze wzrostem dochodów rodziny
i wiąże się z dobrą oceną warunków materialnych
gospodarstwa domowego
Jakimi turystami są Polacy?
Ciekawymi nowych miejsc – w badaniach mieszkańców największych polskich miast* ponad 70% respondentów zadeklarowało, że woli odwiedzać na wczasach nowe miejsca niż przywiązywać się do jednej lokalizacji.
Ceniącymi Europę – prawie połowa badanych polskich internautów** mając całkowicie swobodny wybór kierunku wyjazdu turystycznego wybrałaby podróże po Europie.
Sympatykami basenu Morza Śródziemnego – spośród turystycznych destynacji zlokalizowanych w Europie, internauci** najczęściej wybierali:
Hiszpanię (8,8%), Grecję (6,8%) i Włochy (5,0%).
Ameryka Północna i Południowa skusiłaby łącznie 28,8% polskich internautów**, Azja ok. 20%, a Afryka 16,5% badanych.
*MARECO Polska, czerwiec 2009 – badania mieszkańców największych polskich miast
** http://www.newsweek.pl/; 28.11.2010; z badań IMAS International Sp. z o.o. – badania internautów
Jakimi turystami są Polacy?
Raczej leniwymi – Polacy nie są aktywni sportowo-rekreacyjnie na wyjazdach turystycznych
Może to mieć związek m.in. z brakiem nawyku aktywnego spędzania czasu wolnego: w czasie wolnym Polacy najczęściej oglądają telewizję, słuchają radia, robią zakupy, przebywają z rodziną lub biernie odpoczywają
Im niższe jest wykształcenie Polaków, tym większe są obawy przed nudą na wczasach: można zaryzykować stwierdzenie, że im mniejszy kapitał edukacyjny tym mniej rozwinięta kultura spędzania czasu wolnego i możliwe poczucie wczasowego zagubienia.
Najczęściej wybierane formy spędzania czasu na wyjazdach turystycznych
– Spokojny wypoczynek, krótkie spacery
– Życie towarzyskie i rozrywki
– Poprawa kondycji fizycznej
– Chodzenie do kawiarni, restauracji
– Zwiedzanie muzeów, skansenów, zabytków
– Odwiedzanie parków narodowych lub krajobrazowych
– Słuchanie radia, oglądanie telewizji
– Turystyka kwalifikowana (np. żeglarstwo, kajakarstwo, wspinaczka górska, jazda konna)
– Ulubione zajęcia hobbystyczne (wędkowanie, fotografowanie, zbieranie grzybów)
– Zabiegi lecznicze, sanatoryjne, kuracja klimatyczna
– Coraz częściej wyjeżdżającymi ostatnio poza Polskę
– na przestrzeni ostatnich czterech lat udział podróży zagranicznych wśród podróży ogółem wzrósł o 4%.
Kraje najczęściej odwiedzane przez Polaków w 2009 według danych Instytutu Turystyki to: Niemcy, Włochy, Wielka Brytania, Czechy, Holandia, Belgia, Austria, Chorwacja
Częściej korzystającymi z biur podróży w wyjazdach zagranicznych niż krajowych – z badań Instytutu Turystyki wynika,
że Polacy coraz chętniej korzystają z biur podróży oferujących kompleksowe pakiety wakacyjne.
Jak polscy turyści są postrzegani?
Jako turyści zagraniczni wydajemy się być po prostu przyzwoitymi średniakami, którzy nie są postrzegani jako kłopotliwi, głośni lub niegrzeczni, ale też nie oczekuje się od nich szczególnej hojności lub schludności.
Polacy nie są raczej postrzegani jako turyści, którzy wydają dużo pieniędzy – w tej
kategorii na świecie prym wiodą: Niemcy, Amerykanie, Brytyjczycy, Francuzi, Chińczycy,
Włosi, Japończycy, Kanadyjczycy, Rosjanie i Holendrzy.*
Polacy w rankingu branży hotelowej
TOP 20 – Polacy na dobrym 14 miejscu!
Źródło:
Współczesna turystyka i aktywność turystyczna Polaków autor: Dr Michał Lenartowicz – Zakład Socjologii Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie (elementy wybrane)
Materiały prasowe z konferencji Etrips „Jakimi turystami są Polacy?” dostarczyła agencja PR Point of View Sp. z o. o. Communications Consultancy.