Norweski region Telemark ma powody do dumy. W wakacje na presti\u017cow\u0105 List\u0119 \u015awiatowego Dziedzictwa Ludzko\u015bci UNESCO trafi\u0142y dwie miejscowo\u015bci \u2013 Rjukan i Notodden, kt\u00f3rych historia \u015bci\u015ble wi\u0105\u017ce si\u0119 z przemys\u0142em, a w szczeg\u00f3lno\u015bci ze znan\u0105 firm\u0105 Norsk Hydro.<\/strong> Rjukan le\u017cy w dolinie, gdzie \u015bwiat\u0142o s\u0142oneczne przez kilka zimowych miesi\u0119cy nie dociera, sta\u0142o si\u0119 g\u0142o\u015bne z powodu zainstalowania tam zim\u0105 2013 roku systemu ruchomych luster odbijaj\u0105cych \u015bwiat\u0142o.<\/strong><\/span><\/p>\n

<\/span><\/p>\n

<\/span><\/p>\n

Rjukan jest po\u0142o\u017cone u st\u00f3p najwy\u017cszego wzniesienia Telemarku \u2013 Gaustatoppen. Okolica s\u0142ynie z bystrych w\u00f3d i licznych wodospad\u00f3w, co przek\u0142ada si\u0119 na ogromny potencja\u0142 hydroenergetyczny. Na pocz\u0105tku XX wieku Sam Eyde, przedsi\u0119biorca-wizjoner\u00a0 wybudowa\u0142 tam elektrowni\u0119 wykorzystuj\u0105c\u0105 natur\u0119 do pozyskiwania energii, powsta\u0142 tak\u017ce pierwszy na \u015bwiecie zak\u0142ad produkcji nawoz\u00f3w sztucznych. Technologi\u0119 oparto na pozyskiwaniu azotu z powietrza, co wymaga znacznej ilo\u015bci energii \u2013 dlatego w\u015br\u00f3d g\u0142\u00f3wnych inwestycji znalaz\u0142y si\u0119 dwie elektrownie wodne. Opr\u00f3cz infrastruktury energetycznej stworzono system transportu, \u0142\u0105cz\u0105cy Rjukan z Notodden. Z uwagi na komplikacje terenowe, na jeziorze Tinnsj\u00e4 uruchomiono regularn\u0105 lini\u0119 \u017ceglugow\u0105, obs\u0142ugiwan\u0105 przez promy kolejowe. Firma Norsk Hydro zadba\u0142a tak\u017ce o budow\u0119 osiedli dla pracownik\u00f3w firmy i odpowiedniego zaplecza socjalnego. Poniewa\u017c Rjukan le\u017cy w tak g\u0142\u0119bokiej dolinie, \u017ce zim\u0105 nie docieraj\u0105 do niej promienie s\u0142oneczne, zbudowano kolejk\u0119 g\u00f3rsk\u0105, dzi\u0119ki kt\u00f3rej mieszka\u0144cy mogli cho\u0107 przez kr\u00f3tki czas cieszy\u0107 si\u0119 s\u0142o\u0144cem. Powsta\u0142 tak\u017ce pomys\u0142 instalacji zwierciade\u0142, kt\u00f3re mia\u0142y skierowa\u0107 promienie s\u0142oneczne na rynek. Projekt ten zrealizowano dok\u0142adnie 100 lat p\u00f3\u017aniej \u2013 w 2013 roku.<\/span><\/p>\n

<\/span><\/p>\n

<\/span><\/p>\n

Zdaniem UNESCO, zesp\u00f3\u0142 Rjukan-Notodden doskonale odzwierciedla charakter przemys\u0142u z pocz\u0105tku XX wieku \u2013 przetrwa\u0142o tu wiele obiekt\u00f3w, b\u0119d\u0105cych zabytkami typowymi dla \u00f3wczesnego okresu industrializacji. To tak\u017ce unikalny przyk\u0142ad wkomponowania infrastruktury przemys\u0142owej w otaczaj\u0105cy krajobraz. Warto doda\u0107, \u017ce przy jednej z elektrowni \u2013 Vemork \u2013 przed drug\u0105 wojn\u0105 \u015bwiatow\u0105 zbudowano zak\u0142ad produkuj\u0105cy tzw. ci\u0119\u017ck\u0105 wod\u0119, kt\u00f3r\u0105 Niemcy, po zaj\u0119ciu Norwegii, zamierzali zastosowa\u0107 do budowy bomby atomowej. Z tego powodu zak\u0142ad w Vemork sta\u0142 si\u0119 aren\u0105 \u201ebitwy o ci\u0119\u017ck\u0105 wod\u0119\u201d z udzia\u0142em brytyjskich i norweskich si\u0142 specjalnych oraz alianckiego lotnictwa.<\/span><\/p>\n

<\/span><\/p>\n

<\/span><\/p>\n

Dzi\u0119ki wpisowi na list\u0119 UNESCO, Rjukan wyrasta na czo\u0142ow\u0105 atrakcj\u0119 turystyczn\u0105 po\u0142udniowej cz\u0119\u015bci Norwegii. Opr\u00f3cz zabytk\u00f3w zwi\u0105zanych z histori\u0105 przemys\u0142u, elektrowni Vemork, historii zmaga\u0144 o ci\u0119\u017ck\u0105 wod\u0119 czy g\u00f3rskich w\u0119dr\u00f3wek w masywie Gaustatoppen i na przedpolu p\u0142askowy\u017cu Hardangervidda, okolice Rjukan s\u0142yn\u0105 r\u00f3wnie\u017c jako doskona\u0142e tereny narciarskie, z jedn\u0105 z najd\u0142u\u017cej utrzymuj\u0105cych si\u0119 pokryw \u015bnie\u017cnych w Norwegii.<\/span><\/p>\n

<\/span><\/p>\n

<\/span><\/p>\n

To niezwyk\u0142e miejsce warte jest zobaczenia, na kr\u00f3tki wypad \u2013 czy to narciarski czy typowo krajoznawczy \u2013 warto wybra\u0107 podr\u00f3\u017c samochodem i promem. Promy Fjord Line p\u0142ywaj\u0105 do Telemarku codziennie o godzinie 9:00 rano, rejs trwa 4,5 godziny z portu w Hirtshals (Dania, dojazd przez p\u00f3\u0142nocne Niemcy) dop\u0142ywamy do Langesund w Norwegii, sk\u0105d tylko dwie godziny drogi samochodem dziel\u0105 nas od Oslo, podobny odcinek mamy do Rjukan. Ceny za przejazd promem rozpoczynaj\u0105 si\u0119 od 13 euro za osob\u0119, w ofercie specjalnej z wy\u017cywieniem, dwie osoby i samoch\u00f3d od 158 euro w dwie strony. W drodze do portu, nocuj\u0105c w Danii warto zatrzyma\u0107 si\u0119 w Jelling i zobaczy\u0107 kamienie runiczne r\u00f3wnie\u017c wpisane na list\u0119 UNESCO.<\/span><\/p>\n

<\/span><\/p>\n

<\/span><\/p>\n

<\/span><\/p>\n

Materia\u0142 prasowy Fjord Line
PR<\/em><\/span><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Norweski region Telemark ma powody do dumy. W wakacje na presti\u017cow\u0105 List\u0119 \u015awiatowego Dziedzictwa Ludzko\u015bci UNESCO trafi\u0142y dwie miejscowo\u015bci ? Rjukan i Notodden, kt\u00f3rych historia \u015bci\u015ble wi\u0105\u017ce si\u0119 z przemys\u0142em, a w szczeg\u00f3lno\u015bci ze znan\u0105 firm\u0105 Norsk Hydro. Rjukan le\u017cy w dolinie, gdzie \u015bwiat\u0142o s\u0142oneczne przez kilka zimowych miesi\u0119cy nie dociera, sta\u0142o si\u0119 g\u0142o\u015bne z powodu zainstalowania tam zim\u0105 2013 roku systemu ruchomych luster odbijaj\u0105cych \u015bwiat\u0142o.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_eb_attr":"","footnotes":""},"categories":[44,3],"tags":[5104],"slowa":[],"typ":[],"yoast_head":"\n