Poprzedniego lata Polacy pilnie i w napi\u0119ciu \u015bledzili serial telewizyjny o przygodach turyst\u00f3w, kt\u00f3rzy utkn\u0119li w egzotycznych zak\u0105tkach \u015bwiata. I nie chodzi tu o znan\u0105 i cenion\u0105 produkcj\u0119 \u201eLost. Zagubieni\u201d, ale o zmagania polskich wycieczkowicz\u00f3w, kt\u00f3rzy starali si\u0119 wr\u00f3ci\u0107 do dom\u00f3w z zagranicznych woja\u017cy. Czy tego lata b\u0119dziemy \u015bwiadkami kolejnego sezonu tego serialu?<\/strong><\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n Dla bran\u017cy turystycznej minione wakacje by\u0142y okresem bardzo \u00a0gor\u0105cym. Jedn\u0105 z atrakcji kilkunastu biur podr\u00f3\u017cy by\u0142a \u201ewycieczka po odszkodowanie\u201d, a dla wielu Polak\u00f3w zwrot \u201elast minute\u201d zacz\u0105\u0142 oznacza\u0107 czas, jaki dzieli ich biuro podr\u00f3\u017cy od upadku.<\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n Zaufanie wyparowa\u0142o na gor\u0105cej pla\u017cy <\/strong><\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n Ubieg\u0142oroczny sezon bran\u017ca turystyczna zako\u0144czy\u0142a ze sporym d\u0142ugiem – g\u0142\u00f3wnie zaufania, ale r\u00f3wnie\u017c finansowym.<\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n \u2013 Po serii lipcowych bankructw w sierpniu zmniejszy\u0142a si\u0119 liczba biur podr\u00f3\u017cy i agencji turystycznych notowanych w Krajowym Rejestrze D\u0142ug\u00f3w. Ich liczba zmala\u0142a z 446 do 387. Ale pod koniec 2012 roku i na pocz\u0105tku tego, liczba d\u0142u\u017cnik\u00f3w znowu zacz\u0119\u0142a rosn\u0105\u0107. Jest ich 429, a \u0142\u0105czna suma zad\u0142u\u017cenia wynosi prawie 8,6 miliona z\u0142otych. W drugiej po\u0142owie roku obserwowali\u015bmy porz\u0105dkowanie tego rynku \u2013 s\u0142abe biura znika\u0142y z rynku, a najwi\u0119ksi gracze przejmowali klient\u00f3w mniejszych biur wzmacniaj\u0105c swoj\u0105 pozycj\u0119. Ale trudno w tej chwili jednoznacznie stwierdzi\u0107, \u017ce to uzdrowi\u0142o bran\u017c\u0119. Poziom zad\u0142u\u017cenia jest nadal wysoki, a czynniki zagro\u017cenia nie znikn\u0119\u0142y<\/em> \u2013 m\u00f3wi Adam \u0141\u0105cki, prezes Zarz\u0105du Krajowego Rejestru D\u0142ug\u00f3w Biura Informacji Gospodarczej.<\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n To, co sta\u0142o si\u0119 z bran\u017c\u0105 turystyczn\u0105 w ubieg\u0142ym sezonie nie jest niczym niezwyk\u0142ym. Dzia\u0142alno\u015b\u0107 biur podr\u00f3\u017cy zawsze wi\u0105\u017ce si\u0119 z du\u017cym ryzykiem. Zmienne kursy walut, wahania cen ropy, niepewna sytuacja polityczna w najcz\u0119\u015bciej odwiedzanych krajach, zale\u017cno\u015b\u0107 od zagranicznych operator\u00f3w itp. \u2013<\/em> to wszystko sprawia, \u017ce w tej bran\u017cy ci\u0119\u017cko dokona\u0107 w\u0142a\u015bciwych kalkulacji, a wi\u0119c i oszacowa\u0107 ryzyko. Dlatego w czasie kryzysu, gdy na rynku pojawi si\u0119 jakie\u015b zawirowanie, a kt\u00f3ry\u015b z wielu czynnik\u00f3w ryzyka si\u0119 uaktywni, biura podr\u00f3\u017cy upadaj\u0105 seryjnie. Oczywi\u015bcie, w g\u0142\u00f3wnej mierze te ma\u0142e i dopiero startuj\u0105ce w biznesie. Nie maj\u0105 one bowiem \u201epoduszki ochronnej\u201d w postaci wystarczaj\u0105cych \u015brodk\u00f3w obrotowych. Du\u017ce i do\u015bwiadczone biura podr\u00f3\u017cy cz\u0119\u015bciej dysponuj\u0105 rezerwami finansowymi, kt\u00f3re w razie kryzysu mog\u0105 by\u0107 uaktywnione i pokry\u0107 nieprzewidziane wydatki. Ma\u0142e firmy w takich sytuacjach ratuj\u0105 si\u0119 g\u0142\u00f3wnie poprzez p\u0142acenie za jednych klient\u00f3w wp\u0142atami innych. W ten spos\u00f3b powstaje \u201eturystyczna piramida finansowa\u201d, a biura podr\u00f3\u017cy ci\u0105gn\u0105 takie dzia\u0142ania z my\u015bl\u0105, \u017ce mo\u017ce nied\u0142ugo karta si\u0119 odwr\u00f3ci. Cz\u0119sto a\u017c do momentu, gdy na ich kontach nie zostaje nic.<\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n Wakacyjne zyski zamro\u017cone <\/strong><\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n Eksperci prognozuj\u0105 niewielki wzrost liczby polskich turyst\u00f3w w tym roku \u2013 zar\u00f3wno tych wyje\u017cdzaj\u0105cych za granic\u0119, jak i tych, kt\u00f3rzy wakacje b\u0119d\u0105 sp\u0119dzali w Polsce. <\/strong><\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n \u2013 W turystyce krajowej w 2013 roku przewidujemy minimalny wzrost liczby podr\u00f3\u017cy na poziomie 2-3%<\/em> – m\u00f3wi dr Krzysztof \u0141opaci\u0144ski, dyrektor Instytutu Turystyki \u2013 a wydatki na krajow\u0105 turystyk\u0119 w 2013 roku powinny by\u0107 wy\u017csze o ok. 5%. W zagranicznej turystyce w 2013 roku mo\u017cna m\u00f3wi\u0107 o nieco wi\u0119kszym wzro\u015bcie liczby wyjazd\u00f3w – na poziomie 3-4%. Powinni\u015bmy spodziewa\u0107 si\u0119 r\u00f3wnie\u017c wzrostu wydatk\u00f3w\u00a0 o 5-10% w stosunku do 2012 roku.<\/em><\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n Tegoroczne wakacje dla bran\u017cy turystycznej b\u0119d\u0105 szczeg\u00f3lnie wa\u017cne. Poka\u017c\u0105, czy i na ile zaufanie klient\u00f3w zosta\u0142o utracone. B\u0119d\u0105 r\u00f3wnie\u017c testem dla ca\u0142ej bran\u017cy, sprawdzaj\u0105cym, czy organizatorzy wycieczek wyci\u0105gn\u0119li lekcje z poprzedniego sezonu i nauczyli si\u0119 lepiej zabezpiecza\u0107 interesy swoich klient\u00f3w, a tym samym rozpoczn\u0105 proces odbudowy zaufania.<\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n \u2013 Osoba, kt\u00f3ra straci\u0142a pieni\u0105dze lub dozna\u0142a innych strat psychologicznych, na pewno b\u0119dzie bardziej wyczulona na dan\u0105 czynno\u015b\u0107 i kilkukrotnie zastanowi si\u0119 zanim podejmie podobn\u0105 decyzj\u0119. Jednak wraz z czasem, gdy zobaczymy, \u017ce inne biura podr\u00f3\u017cy funkcjonuj\u0105 sprawnie i s\u0105 bezpieczne, reakcja ta b\u0119dzie wygaszana – <\/em>uwa\u017ca Jakub Traczyk, psycholog ze Szko\u0142y Wy\u017cszej Psychologii Spo\u0142ecznej.<\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n Postaw\u0119 wyczekiwania wida\u0107 ju\u017c teraz w dzia\u0142aniach klient\u00f3w. Coraz wi\u0119cej os\u00f3b wykupuje wakacje zgodnie z zasad\u0105 \u201eostatniej minuty\u201d, czyli czekaj\u0105 z zap\u0142at\u0105 za wycieczk\u0119 do ostatniej chwili. Ponad 70% klient\u00f3w wp\u0142aca pieni\u0105dze do biura podr\u00f3\u017cy nie wcze\u015bniej ni\u017c 2 tygodnie przed wyjazdem. To w oczywisty spos\u00f3b rodzi dla organizator\u00f3w wyjazd\u00f3w liczne problemy, poniewa\u017c rezerwacje samolot\u00f3w i pokoi w hotelach trzeba dokonywa\u0107 z du\u017cym wyprzedzeniem, a przez to zwi\u0119ksza si\u0119 ryzyko prowadzenia dzia\u0142alno\u015bci. Za zarezerwowane miejsca, bez wzgl\u0119du na to, czy kto\u015b z nich skorzysta czy nie, trzeba b\u0119dzie zap\u0142aci\u0107. To koszt, kt\u00f3ry bran\u017ca turystyczna musi zap\u0142aci\u0107 za utrat\u0119 zaufania podczas ubieg\u0142orocznego sezonu. <\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n Wakacyjna zimna kalkulacja <\/strong><\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n Nale\u017cy pami\u0119ta\u0107, by decyzj\u0119 o wyborze biura podr\u00f3\u017cy i sposobie sp\u0119dzenia gor\u0105cych wakacji, podejmowa\u0107 z zimn\u0105 kalkulacj\u0105. Ofert\u0119 organizatora wycieczki nale\u017cy przeanalizowa\u0107 w domu, by ustrzec si\u0119 wp\u0142ywu \u201ewakacyjnego klimatu\u201d, kt\u00f3ry jest aran\u017cowany w biurach podr\u00f3\u017cy. Nie nale\u017cy r\u00f3wnie\u017c zbyt ufnie podchodzi\u0107 do gor\u0105cych ofert niszowych biur podr\u00f3\u017cy. Przed podj\u0119ciem decyzji nale\u017cy por\u00f3wna\u0107 zar\u00f3wno oferty biur podr\u00f3\u017cy, jak r\u00f3wnie\u017c sprawdzi\u0107 ich wiarygodno\u015b\u0107.<\/span><\/p>\n <\/span><\/p>\n \u2013<\/em> W przypadku wyboru biura podr\u00f3\u017cy potencjalni wczasowicze mog\u0105 zamiast zimnej kalkulacji bazowa\u0107 na tzw. heurystyce afektu. Polega ona na tym, \u017ce je\u017celi my\u015bl o wyje\u017adzie na wakacje wzbudza w nas pozytywne emocje, to b\u0119d\u0105 one wp\u0142ywa\u0107 na nasz\u0105 ocen\u0119 ryzyka – b\u0119dziemy postrzega\u0107 dan\u0105 opcj\u0119 jako ma\u0142o ryzykown\u0105 i przynosz\u0105c\u0105 du\u017ce korzy\u015bci <\/em>\u2013 <\/em>m\u00f3wi Jakub Traczyk.<\/span><\/p>\n