Wędrówka górskimi szlakami tak w lecie jak i w zimie, to jeden z najlepszych sposobów spędzenia wolnego czasu, ale tym wędrówkom mogą towarzyszyć zagrożenia czy wypadki. Aby unikać tych zagrożeń każdą wyprawę w góry należy starannie przygotować.
Dostępne przewodniki i mapy turystyczne dostarczą nam wielu informacji, pomogą podjąć decyzję w jaki rejon gór się udać, dadzą orientację jakich trudności terenowych oczekiwać i ile nam to zajmie czasu. Ale to nie wszystko… Zanim wyruszysz w góry koniecznie przeczytaj ten artykuł.
Turystyka górska to turystyka wymagająca od uczestników sprawności fizycznej oraz posługiwania się sprzętem turystycznym. Uprawia się ją w górach, miejscach, które charakteryzuje rzeźba o znacznych różnicach wysokości. Trekking natomiast są to wędrówki, należące do turystyki uprawianej w obszarze górskim. Osoba uprawiająca trekking nazywana jest Trekkerem, zazwyczaj jest to ktoś mający sporą wiedzę na temat gór, bezpieczeństwa i specjalistycznego sprzętu używanego podczas wędrówek.
Trekking to nic innego jak chodzenie po górach z odpowiednim zabezpieczeniem. To poważne i profesjonalne podejście do turystyki górskiej. Pamiętaj zatem, że nie każda osoba na szlaku jest trekkerem tak samo jak nie każda osoba biegająca wieczorami dla przyjemności jest lekkoatletą.
Bądź zatem prawdziwym Trekkerem i pamiętaj by przed wyprawą w góry koniecznie zebrać kilka ważnych informacji o:
1. Przebiegu szlaku turystycznego, którym będziemy się kierować – czy stokiem leśnym, grzbietami czy halami itp.
2.Sieci schronisk turystycznych
3.Czasie marszu od planowanego punktu wyjścia do punktu docelowego
4.Lokalizacji obiektów, które mogą stanowić awaryjne schronienie na szlaku turystycznym w przypadku załamania się pogody – szałasy, schrony, koleby, leśniczówki itp.
5.Drodze odwrotu jeżeli podejmiemy decyzję o skróceniu naszej wędrówki (deszcz, mgła, burza) wysokości nad poziomem morza (n.p.m.) na jaką będziemy musieli podejść i wędrować oraz różnice wzniesień na podejściach i zejściach w czasie wędrówki.
Przede wszystkim bądź przygotowany na każde warunki. W górach pogoda zmienia się czasem w ciągu jednej godziny i potrafi płatać różne figle: wiatr, mgła, zimno, burza i deszcz czy śnieg, silne słońce oraz oblodzenie szlaku mogą być pośrednią przyczyną prawdziwej tragedii. Pamiętaj, aby zabrać niezbędne rzeczy do plecaka nawet, gdy idziesz tylko na pobliski szczyt.
Co każdy turysta górski wiedzieć powinien-najważniejsze informacje?
Telefon w górach
Jeżeli zabierasz ze sobą komórkę, nie noś jej włączonej przez cały czas. Może wyczerpać Ci się bateria, a telefon w górach powinien służyć do wzywania pomocy.
Jeżeli będziecie szli w dwóch grupach w niezbyt wielkich odległościach od siebie (kilka – kilkanaście kilometrów, w zależności od terenu) możecie wziąć ze sobą ręczne CB-radia. Mogą one także służyć do wzywania pomocy (na kanale 9). Pamiętaj, że każdy nadajnik musi mieć homologację i być zarejestrowany w Państwowej Agencji Radiokomunikacji. Teoretycznie nie można korzystać z CB za granicą, nie mając odpowiedniego zezwolenia.
Rozchodzenie butów
Gdy kupujesz nowe buty, a sprzedawca zapewnia cię, że nie trzeba tego robić – nie wierz mu. Lepiej dmuchać na zimne, niż poobcierać nogi i narobić sobie odcisków.
Zacznij od niezbyt długich spacerów, następnie zwiększaj odległości pokonywane w butach. Gdy będziesz uważał, że w butach czujesz się świetnie, wybierz się na całodzienną wycieczkę z niezbyt ciężkim plecakiem. Później możesz zwiększyć obciążenie i wybrać się w trudniejszy teren. Gdy jednak poobcierasz nogi, zrób parę dni przerwy, i spróbuj jeszcze raz. Po kilku takich wycieczkach buty nie powinny sprawiać żadnego problemu. Gdy jednak nadal obcierają – postaraj się je wymienić na inne. Nie ma nic gorszego w górach niż bolące nogi, które uniemożliwiają dalszą wędrówkę.
Lawiny
Każdy wie, czym może skończyć się zasypanie przez lawinę. Jednak nie jest człowiek zupełnie bez szans. Nie powinien jednak czekać tylko na pomoc, ale starać się uratować się samemu. Co radzą specjaliści?
• Zdejmij plecak i narty
• Staraj się przebijać ku bocznej powierzchni lawiny
• Jeśli jest możliwe wykonywanie ruchów jak przy pływaniu, najlepszy jest styl grzbietowy na dwa tempa, z plecami zwróconymi w kierunku naporu lawiny i podniesioną głową
• Trzymaj usta zamknięte. W lawinie z puszystego śniegu osłoń usta i nos odzieżą, aby uformować przestrzeń powietrzną
• Oszczędzaj swe siły na czas, gdy lawina straci swój impet i zatrzyma się
• Musisz starać się przedostać do jakiejś przestrzeni z powietrzem w pobliżu powierzchni, w przeciwnym razie twoje szanse przeżycia są minimalne
• Spróbuj przekopywać się powoli na powierzchnię
• Nie wpadaj w panikę!
Mgła
Nie dość, że przysłania nam widok, to jeszcze stwarza zagrożenie zbłądzenia bądź, co gorsze śmiertelnego upadku z grani. Zimą mgła potrafi tak się “zlać” z pokrywą śnieżną, że nie pozwala to nam dostrzec charakterystycznej rzeźby terenu. Fale dźwiękowe nie rozchodzą się równomiernie, co może spowodować złe oceny odległości w grupie z “maruderami”. W miejscach eksponowanych lepiej trzymać się szlaku, a najlepiej cofnąć się po własnych śladach. Jeśli zgubisz się to wróć do ostatniego oznaczenia szlaku lub punktu charakterystycznego. Trzymaj się na odległość wzrokową z resztą grupy. Pod żadnym pozorem nie wolno się rozłączać!!!!!!
Słońce
Potrafi także dokuczyć zimą. Stosuj kremy z filtrami UV oraz okulary przeciwsłoneczne. Promienie słoneczne topiąc śnieg, powodują oberwanie się nawisów śnieżnych i wyzwolenie lawin. W miejscach, do których nie zawsze dociera słońce powstają płaty śniegu, które zalegają czasem do późnego lata.
Burze
Wyładowania atmosferyczne są kolejną z przyczyn wypadków śmiertelnych w górach. Aby uniknąć niebezpieczeństwa w czasie burzy wystarczy: zejść ze szczytu czy grani, nie stawać pod pojedynczym drzewem ani na otwartej przestrzeni, ukryć się w suchym miejscu. Najlepiej usiądź, na przykład na plecaku w pozycji z podkurczonymi nogami – to może uchronić cię przed skutkami porażenia przez napięcie krokowe. Nigdy nie chowaj się do mokrych żlebów i okapów skalnych, a także nie opieraj się o skałę.
W razie zbłądzenia
W przypadku zagubienia szlaku turystycznego przy dobrej pogodnie należy: ustalić kierunek skąd przyszliśmy, ustalić kierunek w którym winien prowadzić szlak, ustalić na jakiej formacji górskiej się znajdujemy i którędy w tym rejonie winien przebiegać szlak turystyczny. Należy wtedy ustalić w jakim kierunku należy się udać celem odnalezienie zagubionego szlaku. W tym celu winny udać się 2-3 osoby a reszta grupy oczekuje na miejscu. Niedopuszczalne jest rozejście się całej grupy w celu poszukiwania szlaku.
Należy pamiętać, że w okresie zimowym pokrywa śniegu może całkowicie zmienić obraz terenu, a śnieg uniemożliwia odszukanie znaków turystycznych gdyż gałęzie drzew obciążone śniegiem mogą zwisając zasłaniać te znaki, również nawiany śnieg może powodować, że na szlaku będą znajdować się pod śniegiem.
Również “szadź” występująca w porze jesiennej i zimowej może czynić znaki turystyczne niewidocznymi.
Dlatego sprawdzaj pogodę przed każdym wyjściem w góry!!!
PAMIĘTAJ!!!
Zostaw informację w miejscu pobytu (księga wyjść w schroniskach): trasę wycieczki, przewidywaną godzinę powrotu, numer telefonu komórkowego. Jeżeli zmienisz plany zawiadom o tym gospodarzy i pogotowie górskie.
Sprawdź prognozę pogody, pytaj innych turystów na szlaku jak wygląda on dalej. Dodatkowo do przyzwoitości należałoby zabierać wszelkie śmieci ze sobą na dół, nawet te, które nie należą do Ciebie. Nigdy nie wędruj samotnie. Dbaj o własną kondycję fizyczną.
SPOSOBY WZYWANIA POMOCY
Zabierz telefon komórkowy i wpisz do niego nr telefonu GOPR i TOPR
Zapamiętaj TELEFONY ALARMOWE obowiązujące w górach polskich:
• telefon stacjonarny 985
• telefon komórkowy 601 100 300 112 stacjonarny 985.
radiotelefon kanał 9 – 6 sygnałów dźwiękowych bądź świetlnych (krzyk, gwizdek, latarka, lusterko) na minutę, co dziesięć sekund, a następnie minuta przerwy. Odpowiedzią są 3 sygnały na minutę.
Gdy sam usłyszysz taki sygnał, pamiętaj, że ktoś znajduje się w niebezpieczeństwie, liczy na twoją pomoc. Jeżeli masz możliwość – zawiadom GOPR. Od ciebie zależy szybkość i powodzenie akcji ratowniczej.
Próbując komuś pomóc zadbaj o własne bezpieczeństwo- jeden poszkodowany wystarczy. Wzywając pomoc przez telefon podaj informację: gdzie zdarzył się wypadek (miejsce, czas przejścia od np. schroniska, szczytu), co się stało (upadek, poślizgnięcie się), orientacyjny stan poszkodowanego, przedstaw się. Pamiętaj, nigdy się pierwszy nie rozłączaj!!!
Uwaga!
Jeśli potrafisz – udziel pierwszej pomocy przedmedycznej i utrzymuj podstawowe funkcje życiowe poszkodowanego.
Przeczytaj również uwagi na stronach GOPR i TOPR.
Do plecaka koniecznie włóż:
1) Latarkę plus zapasowe baterie.
2) Okulary przeciwsłoneczne ze “skórkami” po bokach
3) Rękawiczki skórzane w przypadku chodzenia po skałach i sztucznych ułatwieniach, poza latem rękawiczki windstoper.
4) Apteczkę z kompletnym wyposażeniem. Pamiętaj o folii!
5) Scyzoryk długie ostrze, otwieracz do butelek – śrubokręt, otwieracz do puszek, i oczywiście korkociąg.
6) Z reguły w górach wyłączony telefon komórkowy z wpisanym do pamięci numerem GOPR/TOPR 0-601-100-300 i naładowaną baterią
7) Poza latem termos ze stali nierdzewnej
8)Ochraniacze na buty (szczególnie w zimie).
9) Kije teleskopowe.
10)Kompas.
11) Zawsze mapę z danego rejonu górskiego.
12) Alu–matę.
13) Nici, nożyczki
14)Zapałki
15)Ciepłe rzeczy na zmianę
PRZESTRZEGAJ PONIŻSZYCH ZASAD GÓRSKIEJ TURYSTYKI:
•przed wyjazdem w góry sprawdź swój stan zdrowia, zadbaj o kondycję,
•nie wychodź w góry w dniu przyjazdu, a na pierwszą wędrówkę zaplanuj łatwą trasę, wychodź w góry rano,
•Przed wyruszeniem w trasę zostaw wiadomość w miejscu zamieszkania o wyborze trasy i przybliżonym czasie powrotu.
•nie wyruszaj w góry samotnie,
•bądź przygotowany na deszcz, gwałtowne oziębienie (śnieg lub wichurę), zabierz odpowiednie ubranie,
•miej ze sobą niezbędny sprzęt: latarkę, zapałki, mapę, kompas (GPS). Zimą dodaj do tego zapasową czapkę i rękawiczki, termos i kaloryczny posiłek,
•przed wyjazdem na narty oprócz kondycji zadbaj o sprawny sprzęt,
•nie podejmuj wycieczki po wielkich opadach śniegu, przy nagłym ociepleniu i w mgle.
Zwracaj uwagę na informację i ostrzeżenia o grożącym niebezpieczeństwie lawin. Zapoznaj się również z najnowszym komunikatem meteorologicznym i śledź stan pogody na
•trasie. W przypadku pogorszenia się pogody wróć z trasy.
•Jeśli masz możliwość, przed wyjściem na wycieczkę, zasięgnij opinii ratownika o stanie szlaku, prognozie pogody – z jej kaprysami musisz się liczyć.
•W alpinizmie funkcjonuje kilka skal oceniających trudność drogi wspinaczkowej. Dla oceny trudności szlaków turystycznych nie opracowano jak dotąd w miarę obiektywnej skali trudności. Stopnie trudności to:
I. bez trudności (na żadnym odcinku szlaku nie trzeba używać rąk, nie ma ekspozycji), np. Iwaniacka Przełęcz;
II. trudności niewielkie (na krótkich odcinkach zachodzi potrzeba użycia rąk, możliwe występowanie łańcuchów i innych ubezpieczeń; ekspozycja niewielka), np. Giewont;
III. trudności umiarkowane (konieczność wspinaczki na dłuższych odcinkach szlaku, wąskie odcinki, średnia ekspozycja na dłuższych odcinkach), np. Świnica;
IV. trudności znaczne (dużo eksponowanych odcinków z ubezpieczeniami, sporo wspinaczki, łatwość pobłądzenia), np. Orla Perć, Rysy.
Należy pamiętać, że przy zmianie warunków atmosferycznych (deszcz, mgła, śnieg, lód i silny wiatr) trudności mogą zmienić się radykalnie. Zimą przejście wielu szlaków wymaga sprzętu wspinaczkowego i sporych umiejętności (np. Rysy, Orla Perć), nawet szlak bez trudności przy głębokim kopnym śniegu może być niebezpieczny (zagrożenie lawinowe), bardzo męczący, a jego przejście zajmuje sporo czasu.
W momentach zagrożenia zachowaj spokój i rozwagę!!!
Turystyka górska jest bardzo dobrą formą wypoczynku pozwalającą na regenerację sił fizycznych i psychicznych. Wiedza o tym tylko Ci, którzy połknęli już bakcyla chodzenia po górach. Wymaga to nie tylko przygotowania kondycyjnego, ale umiejętności technicznych, odpowiedniego ekwipunku i sprzętu oraz znajomości zasad jego użytkowania. Ponadto konieczne jest choć minimalne doświadczenie turystyczne.
Uprawianie turystyki górskiej niesie ze sobą ryzyko utraty zdrowia, a nawet życia. Dlatego też pamiętajcie o dobrym przygotowaniu się do każdej wyprawy, a ustalając program wycieczki weźcie pod uwagę zagadnienia związane z szeroko pojętym bezpieczeństwem-zarówno Twoim jak i Twoich towarzyszy!
A-ska